خلاصه مقررات برنامه ملی آموزش امنیت هوانوردی

خلاصه فصل اول

بر اساس استانداردهای 2-1-3 و 7-1-3 ضمیمه 17 پیمان شیکاگو، کشورهای عضو موظف به تعیین مقام ذیصلاح امنیت هوانوردی برای تهیه، نگهداری و اجرای برنامه ملی امنیت هواپیمایی کشوری هستند. این مسئولیت در ایران به سازمان هواپیمایی کشوری محول شده است. هدف این برنامه اطمینان از اجرای اثربخش امنیت هوانوردی است. همچنین، هر نقش‌آفرین امنیت هوانوردی باید برنامه آموزشی خاص خود را بر اساس الزامات برنامه ملی آموزش امنیت هواپیمایی کشوری تهیه کند. این برنامه‌ها می‌توانند با تصویب مراجع بالادستی، سختگیرانه‌تر از الزامات بین‌المللی عمل کنند. سازمان هواپیمایی کشوری موظف به تدوین و به‌روزرسانی این برنامه‌ها است. برگزاری دوره‌های آموزشی امنیتی نیز باید توسط مدرسان تأییدشده انجام شود. برنامه ملی آموزش امنیت هوانوردی ایران شامل شش فصل و ضمایم مربوطه است و توسط دفتر حراست سازمان هواپیمایی کشوری مدیریت می‌شود. در برخی موارد، دوره‌های آموزشی برای کارکنان امنیتی و غیرامنیتی الزامی است.

خلاصه فصل دوم – کارکنان امنیتی

کلیات
آموزش امنیت هوانوردی باید شامل تمامی کارکنان امنیتی و غیرامنیتی باشد. این آموزش‌ها باید طبق استانداردهای بین‌المللی انجام شده و به‌طور منظم به‌روزرسانی شوند.

استخدام
برای اطمینان از صلاحیت کارکنان، فرآیندهای استخدام باید دقیق، منصفانه و کارآمد باشد تا موجب کاهش جابجایی و بهبود کیفیت آموزش‌ها گردد. تمامی کارکنان باید به‌طور دوره‌ای تحت بررسی سوءپیشینه قرار گیرند.

آموزش
تمام کارکنان امنیتی باید دوره‌های آموزشی تخصصی، مقدماتی، بازآموزی و آگاهی امنیتی را با موفقیت سپری کنند. این آموزش‌ها باید مطابق با وظایف محوله طراحی شده و شامل ارزیابی‌های لازم برای سنجش اثربخشی آن‌ها باشد.

پیشرفت شغلی
برنامه‌های پیشرفت شغلی باید به‌طور شفاف مشخص شود تا کارکنان بتوانند مسیر ارتقاء شغلی خود را ببینند. همچنین، برای ایجاد انگیزه و افزایش بهره‌وری، فرصت‌های شغلی باید با دقت تعریف شوند.

خلاصه فصل سوم – کارکنان غیرامنیتی

کلیات
کارکنان غیرامنیتی که دسترسی به مناطق امنیتی دارند باید آموزش‌های آگاهی امنیتی را گذرانده و تحت ارزیابی‌های دوره‌ای قرار گیرند. آموزش‌ها باید با توجه به وظایف محوله و شرایط خاص هر شغل طراحی شوند.

انتخاب کارکنان
مراکز باید فرآیندهای استخدام را مطابق با دستورالعمل‌های برنامه ملی آموزش امنیت هوانوردی انجام دهند. کارکنانی که به‌طور مستقیم در امنیت هوانوردی دخیل هستند باید بررسی سوءپیشینه شوند.

آموزش
آموزش‌های آگاهی امنیتی برای کارکنان غیرامنیتی باید حداقل هر سه سال یک‌بار برگزار شود. این آموزش‌ها باید شامل آموزش‌های تئوری و عملی برای مقابله با تهدیدات امنیتی و نحوه گزارش‌دهی باشند.

دوره‌های ویژه
کارکنان غیرامنیتی باید علاوه بر آموزش آگاهی امنیتی، تحت دوره‌های ویژه‌ای مطابق با شرح وظایف خود قرار گیرند. این دوره‌ها باید به‌طور خاص به نیازها و وظایف آن‌ها تطبیق داده شوند.

خلاصه فصل چهارم – صدور گواهینامه

کلیات
صدور گواهینامه و ارزیابی صلاحیت کمک به حفظ استانداردهای امنیتی در حمل‌ونقل هوایی می‌کند. فرآیند صدور گواهینامه باید شامل آزمون‌های نظری و عملی باشد که مطابق با محتوای آموزش‌های ارائه‌شده تنظیم شوند.

حفظ اعتبار گواهینامه‌ها
برای حفظ اعتبار گواهینامه‌ها، باید از ارزیابی‌های دوره‌ای و بازخورد مدیران استفاده شود. این ارزیابی‌ها باید شامل نتایج آزمایش‌ها، ممیزی‌ها و بازرسی‌ها باشد.

بازرسان، مدرسان و ممیزان امنیت هوانوردی
شرایط صدور گواهینامه برای بازرسان فنی، مدرسان و ممیزان امنیت هوانوردی طبق شیوهنامه‌های سازمان هواپیمایی کشوری تعیین شده است و باید پس از دریافت گواهینامه‌های آموزشی مرتبط، پیگیری شود.

مدیران امنیت هوانوردی
صدور گواهینامه برای مدیران امنیت هوانوردی باید بر اساس استانداردهای نظامنامه ایکائو و شیوهنامه‌های مربوطه انجام گیرد.

خلاصه فصل پنجم – طرح درس‌ها و محتوای دوره‌های آموزشی

کلیات
آموزش امنیت هوانوردی باید شامل تمام کارکنان هوانوردی، از جمله امنیتی و غیرامنیتی، باشد. تمامی آموزش‌ها باید به‌طور دوره‌ای به‌روزرسانی شوند و بر اساس استانداردهای بین‌المللی تنظیم شوند.

ارائه و تأیید برنامه‌های آموزشی
مراکز باید برنامه آموزشی خود را برای تأیید به سازمان هواپیمایی کشوری ارسال کنند و پس از تأیید، دوره‌ها باید با استفاده از مدرسان تأییدشده برگزار شوند.

شرایط تدوین برنامه آموزشی
مراکز باید منابع اولیه آموزش را تأمین کرده، طرح درس‌ها را مطابق با برنامه آموزشی این فصل تدوین کنند و فرآیندهای ارزیابی، صدور گواهینامه و نگهداری سوابق آموزشی را نیز مدیریت نمایند.

پیشنهادات برای تسهیل اجرای برنامه‌ها
بسته‌های آموزشی باید متناسب با هر گروه از جمعیت هدف طراحی و اجرایی شوند تا نیازهای خاص هر گروه را برآورده کنند. این بسته‌ها باید به‌طور مشخص و مؤثر ارائه شوند.

دوره‌های آموزشی
در این برنامه ملی آموزش امنیت هوانوردی کشوری، 18 دوره آموزشی مختلف وجود دارد که لیست آن‌ها در صفحه اصلی سایت آکادمی چکاوک قابل مشاهده است.